Phát biểu khai mạc tọa đàm, PGS.TS. Dương Kim Anh, Phó Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực cho lực lượng lao động nữ. PGS.TS. Dương Kim Anh nhấn mạnh rằng, mặc dù phụ nữ ngày càng đóng góp nhiều hơn trong các lĩnh vực đòi hỏi kỹ năng và sự sáng tạo, nhưng vẫn còn nhiều thách thức đáng kể như bất bình đẳng trong thu nhập, cơ hội việc làm và khó khăn trong cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình. Tọa đàm lần này nhằm tìm ra những giải pháp cụ thể, từ đó xây dựng đề xuất cho Đề án “Phát triển nguồn nhân lực nữ Việt Nam trong thời đại mới” dự kiến sẽ trình vào năm 2025.
Buổi tọa đàm đã đi sâu vào các vấn đề cụ thể về nguồn nhân lực nữ, tập trung vào các khía cạnh ưu tiên bao gồm các rào cản, các chính sách an sinh xã hội, cũng như các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững.
Mở đầu tọa đàm, NCS. Nguyễn Hoàng Anh – Phó Viện Trưởng Viện Nghiên cứu Phụ nữ, Học viện Phụ nữ Việt Nam – trình bày tham luận với chủ đề “Một số vấn đề đặt ra và gợi ý giải pháp phát triển nguồn nhân lực nữ.” Trong bài tham luận của mình, NCS. Nguyễn Hoàng Anh nêu bật những thách thức mà phụ nữ phải đối mặt khi tham gia vào thị trường lao động và những hạn chế trong việc thăng tiến ở nhiều lĩnh vực. Từ đó, NCS. Nguyễn Hoàng Anh đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện môi trường làm việc, tạo điều kiện để phụ nữ có thể phát huy năng lực và đóng góp hiệu quả vào sự phát triển bền vững của quốc gia.
Tiếp theo, bà Lê Thị Khánh Vân, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ và Khởi nghiệp, Hội Nữ trí thức Việt Nam, chia sẻ những kết quả nghiên cứu qua bài tham luận với chủ đề “Nữ trí thức trong thời đại mới: Thực trạng và giải pháp.” Bà Khánh Vân tập trung phân tích thực trạng của phụ nữ trong các ngành khoa học công nghệ hiện nay và đưa ra các đề xuất hỗ trợ nhằm gia tăng tỉ lệ nữ giới tham gia và thành công trong các lĩnh vực này. Bà cũng nhấn mạnh sự cần thiết của các chương trình đào tạo, bồi dưỡng và khuyến khích để nữ trí thức có thể tự tin phát huy tiềm năng trong những ngành nghề yêu cầu trình độ chuyên môn cao.
Ông Phạm Ngọc Toàn (Viện Khoa học Lao động và Xã hội) trình bày tham luận về “Tham gia của lao động nữ trên thị trường lao động Việt Nam.” Ông Phạm Ngọc Toàn đưa ra các số liệu phân tích và chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ tham gia của lao động nữ trong nhiều ngành nghề. Thảo luận của ông tập trung vào những bất cập trong chính sách và môi trường lao động, đồng thời kêu gọi cần có sự cải thiện trong các chế độ hỗ trợ và bảo đảm an sinh cho lao động nữ, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường lao động đang thay đổi nhanh chóng.
Đề cập đến vấn đề chất lượng nguồn nhân lực nữ, bà Trần Thị Hồng (Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới) chia sẻ nghiên cứu về “Chất lượng nguồn nhân lực nữ ở Việt Nam hiện nay.” Theo bà Hồng, mặc dù nguồn nhân lực nữ ở Việt Nam đã có những bước phát triển đáng kể, vẫn còn nhiều rào cản và yếu điểm cần khắc phục, từ cơ hội học tập đến khả năng tiếp cận các vị trí lãnh đạo. Bà Hồng nhấn mạnh rằng việc cải thiện chất lượng nhân lực nữ không chỉ mang lại lợi ích cho phụ nữ mà còn đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội.
Trong một nội dung thiết thực hơn, ThS. Hoàng Thu Hằng (Viện Khoa học Lao động và Xã hội) đã trình bày tham luận về “Hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động nữ di cư khu vực phi chính thức.” Bài tham luận của ThS. Hoàng Thu Hằng nhấn mạnh thực trạng khó khăn của lao động nữ di cư trong khu vực phi chính thức và nhu cầu cấp thiết về các chương trình đào tạo nghề nhằm giúp họ ổn định việc làm và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bà đề xuất các chính sách hỗ trợ đào tạo và tạo điều kiện cho nhóm lao động này hòa nhập tốt hơn vào thị trường lao động chính thức.
Đóng góp vào nội dung thảo luận, ông Lê Văn Sơn (Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Phát triển cộng đồng (GFCD)) đã trình bày về “Một số khuyến nghị cải thiện chất lượng nguồn nhân lực lao động giúp việc gia đình tại Việt Nam.” Ông Lê Văn Sơn chỉ ra những bất cập về quyền lợi và điều kiện làm việc của lao động giúp việc gia đình, đồng thời đưa ra các khuyến nghị để bảo vệ quyền lợi và nâng cao trình độ của nhóm lao động này.
Sau khi lắng nghe các tham luận, các đại biểu tham dự tọa đàm đã tập trung trao đổi, thảo luận tập trung vào các nội dung:
Rào cản trong nâng cao chất lượng lao động nữ: Các đại biểu cho rằng, phụ nữ vẫn gặp nhiều rào cản trong việc phát triển sự nghiệp, đặc biệt ở các vị trí cao và các lĩnh vực yêu cầu trình độ chuyên môn cao. Những rào cản này không chỉ do các yếu tố xã hội mà còn phụ thuộc vào sự hỗ trợ về mặt chính sách nhằm tạo điều kiện phát huy tối đa tiềm năng của phụ nữ.
An sinh xã hội cho lao động nữ trong khu vực phi chính thức: Với tỉ lệ lao động nữ trong khu vực phi chính thức chiếm tới 65% vào năm 2021, vấn đề an sinh và phúc lợi cho nhóm lao động này trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu. Các chuyên gia đề xuất cần có các chính sách bảo đảm an toàn lao động, bảo hiểm xã hội và phúc lợi dành riêng cho phụ nữ làm việc trong lĩnh vực này.
Khó khăn trong ngành STEM và lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp: Mặc dù có những bước tiến đáng kể, tỉ lệ phụ nữ tham gia các ngành STEM và giữ các vị trí lãnh đạo vẫn còn hạn chế. Các đại biểu chia sẻ rằng cần có các chương trình hỗ trợ đào tạo và nâng cao nhận thức xã hội để phụ nữ tự tin hơn khi tham gia vào những lĩnh vực đòi hỏi chuyên môn cao này.
Tác động đến phát triển kinh tế: Một trong những vấn đề được nhấn mạnh là lợi ích kinh tế của việc huy động đầy đủ sự tham gia của lực lượng lao động nữ. Các đại biểu cùng nhau phân tích các nghiên cứu cho thấy khi phụ nữ tham gia kinh tế một cách toàn diện, tốc độ tăng trưởng và sự phát triển bền vững của quốc gia sẽ tăng đáng kể. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
Chính sách đào tạo phòng ngừa thất nghiệp và bất ổn xã hội: Trước nguy cơ thất nghiệp dài hạn, lực lượng lao động nữ cần được trang bị các kỹ năng mới để thích ứng với thay đổi trong thị trường lao động, đây là vấn đề mà các đại biểu tham dự tọa đàm rất quan tâm thảo luận. Các đại biểu cho rằng, những chương trình đào tạo, tái đào tạo cần được xây dựng nhằm giúp phụ nữ không chỉ duy trì việc làm mà còn có thể phát triển tốt trong sự nghiệp.
Quy hoạch phát triển doanh nghiệp và thu hút đầu tư: Cùng với việc hỗ trợ đào tạo cho lực lượng lao động nữ, cần có các chính sách thu hút đầu tư vào những lĩnh vực có tiềm năng phát triển nguồn nhân lực nữ. Điều này sẽ không chỉ tạo thêm cơ hội việc làm mà còn thu hút sự quan tâm từ các nhà đầu tư.
Giảm thiểu lãng phí nguồn lực chất xám nữ: Tọa đàm cũng chỉ ra sự cần thiết phải tập trung vào việc thu hút và phát triển tài năng nữ nhằm tránh sự lãng phí chất xám, qua đó giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đóng góp vào các lĩnh vực như công nghệ, quản lý, và sáng tạo.
Thu hẹp khoảng cách giới trong các lĩnh vực quan trọng: Tọa đàm đề xuất các biện pháp cụ thể để thu hẹp khoảng cách giới, tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ đóng góp trong các ngành công nghệ và quản lý. Điều này không chỉ giúp phát huy nguồn lực sẵn có mà còn đóng góp cho mục tiêu bình đẳng giới của Việt Nam.
Phát biểu bế mạc tọa đàm, PGS.TS. Dương Kim Anh bày tỏ hy vọng rằng các khuyến nghị từ buổi tọa đàm sẽ được xem xét và đưa vào thực tế, góp phần xây dựng các chính sách phù hợp nhằm phát triển nguồn nhân lực nữ tại Việt Nam.
Buổi tọa đàm đã mang đến cái nhìn đa chiều về thực trạng và những tiềm năng chưa được khai thác của nguồn nhân lực nữ tại Việt Nam. Qua các ý kiến và đề xuất của các đại biểu, có thể thấy rằng phát triển nguồn nhân lực nữ trong thời đại mới không chỉ đòi hỏi sự cam kết và phối hợp của nhiều bên mà còn cần đến các giải pháp chính sách cụ thể, hướng tới việc tạo ra một môi trường làm việc và học tập bình đẳng, an toàn và bền vững cho phụ nữ. Học viện Phụ nữ Việt Nam kỳ vọng rằng, các kết quả từ tọa đàm này sẽ là những gợi ý hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách và các tổ chức, góp phần nâng cao vị thế và vai trò của phụ nữ trong thời đại mới.