Ngày 8/3/1960, Ban thường trực Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã ra Quyết nghị về việc thành lập Trường Cán bộ Phụ vận, với chức năng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ của Hội liên hiệp phụ nữ các cấp và cán bộ làm công tác phụ vận ở các ngành.
Thực hiện nhiệm vụ “Thành lập và phát triển Học viện Phụ nữ Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu nghiên cứu khoa học về công tác phụ nữ và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Hội, cán bộ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa” mà Nghị quyết 11- NQ/TƯ của Bộ Chính trị ban hành ngày 27/4/2007 đã đề ra, sau quá trình phấn đấu chuẩn bị đầy đủ các điều kiện quy định,ngày 18 tháng 10 năm 2012, thủ tướng chính phủ ký quyết định 1558/QĐ-TTg nâng cấp Trường Cán bộ Phụ nữ TW thành Học viện Phụ nữ Việt Nam, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của nhà trường khi trở thành 1 đơn vị sự nghiệp giáo dục trong hệ thống đào tạo quốc dân.Dấu mốc quan trọng này không chỉ là nguồn động lực tạo nên sự biến chuyển tích cực và nhanh chóng của Học viện Phụ nữ Việt Nam thời gian gần đây mà còn khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và đặc biệt là lãnh đạo Hội LHPN Việt Nam.
Những năm qua, Học viện đã có bước chuyển biến toàn diện theo định hướng phát triển, vừa là đơn vị đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội, vừa là địa chỉ bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Hội, cán bộ nữ. Hiện nay, Học viện phụ nữ Việt Nam có 3 khoa: Khoa Công tác Xã hội (tiền thân là Công tác Phụ nữ), Khoa Quản trị Kinh doanh, Khoa Khoa học Cơ bản; Viện Nghiên cứu Phụ nữ (Tiền thân là Trung tâm Nghiên cứu Phụ nữ); 3 trung tâm: Trung tâm Đào tạo nâng cao năng lực Phụ nữ (Cet-caw), Trung tâm bồi dưỡng cán bộ, Trung tâm Công nghệ – Thông tin và Thư viện; 3 phòng: Phòng Tổ chức Hành chính, Phòng Đào tạo, Phòng Hợp tác Quốc tế, 2 tổ bộ môn Giới và phát triển, tổ bộ môn Luật và Phân hiệu Học viện Phụ nữ Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh. Tổng số cán bộ, giảng viên của Học viện phụ nữ Việt Nam là 100 người; trong đó đã có 10 Tiến sỹ; 5 nghiên cứu sinh; 45 Thạc sỹ và 40 Cử nhân.
Ngay sau khi Bộ Giáo dục Đào tạo ban hành Quyết định số 1103/QĐ-BGDĐT ngày 27/3/2013, cho phép Học viện phụ nữ Việt Nam đào tạo các ngành có trình độ Đại học, Học viện đã nhanh chóng triển khai công tác tuyển sinh đại học.Sau hai năm tuyển sinh thành công, hiện nay học viện có tổng số 540 sinh viên đến từ khắp mọi miền tổ quốc đang theo học 2 ngành Quản trị kinh doanh và Công tác xã hội. Trong năm 2015. trường dự kiến mở thêm ngành Luật và ngành Giới và phát triển với tổng số chỉ tiêu tuyển sinh là 500 sinh viên.
Hơn nửa thế kỷ trôi qua, khoảng thời gian đã ghi lại nhiều dấu ấn trong quá trình hình thành và phát triển của Học viện Phụ nữ Việt Nam hôm nay. Muôn vàn những khó khăn, vất vả, biết bao nước mắt, nụ cười và cả những sự hy sinh thầm lặng của lớp lớp thế hệ cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên đã từng gắn bó với mái trường này. Với sự chỉ đạo của Đảng, Đoàn Trung ương Hội LHPN Việt Nam cùng sự tận tâm, nhiệt huyết đội ngũ cán bộ ngày ấy đã đặt nền móng vững chắc để Học viện Phụ nữ Việt Nam vươn mình vững vàng như ngày hôm nay. Nối tiếp truyền thống kiên cường vượt lên trong gian khó, từ đó đến nay, đội ngũ cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên của Học viện không ngừng trau dồi kiến thức, kỹ năng.
Hướng tới lễ kỷ niệm 55 năm – thành lập và phát triển, tự hào về truyền thống, vững bước hướng đến tương lai – Học viện Phụ nữ Việt Nam đang tập trung hoàn thành nhiều hoạt động chào mừng như: hoàn thiện và đưa vào khánh thành tòa nhà đa năng 15 tầng; xây dựng nhà truyền thống mới của Học viện; chuẩn bị các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; tổ chức gian hàng giới thiệu sản phẩm…
Lễ kỷ niệm 55 ngày truyền thống Học viện sẽ được tổ chức vào ngày 05/3/2015. Tập thể cán bộ, nhân viên, nghiên cứu viên và thầy trò Học viện Phụ nữ Việt Nam mỗi người có một cảm xúc riêng. Song, ai nấy đều có một tâm trạng chung, đó là sự bồi hồi, háo hức và mong đợi ngày lễ kỷ niệm 55 năm ngày truyền thống Học viện sắp đến.
Đây là dịp hội ngộ lớp lớp các thầy, các cô và các thế hệ học trò, là dịp để chúng ta nhìn lại chặng đường đã qua và xác định con đường sẽ phấn đấu vươn lên trong thời gian tới. Năm 2015- với lễ kỷ niệm 55 năm thành lập và phát triển của Học viện phụ nữ Việt Nam sẽ là một trong sự kiện quan trọng, đánh dấu một bước chuyển mình mạnh mẽ, khẳng định sự vươn tầm, hòa nhập trong hệ thống giáo dục quốc gia và khu vực. Với hành trang là niềm tự hào về truyền thống, tập thể cán bộ, nhân viên, nghiên cứu viên và thầy trò Học viện Phụ nữ Việt Nam sẽ chung sức đồng lòng quyết tâm vượt qua mọi thách thức, khó khăn bằng tất cả tinh thần và trí tuệ để viết tiếp và tô thắm thêm truyền thống của Học viện và xứng đáng với niềm tin của Đảng Đoàn Trung ương Hội LHPN Việt Nam.