Tham dự chuyến đi về nguồn có tập thể đảng viên và quần chúng thuộc chi bộ 4. Đặc biệt, di tích lịch sử này có vị trí rất gần với vị trí của Học viện Phụ nữ Việt Nam nhưng các thành viên trong đoàn đều chưa có điều kiện để đến tham quan nên ai cũng hào hứng. Để chuẩn bị cho buổi về nguồn, chi bộ đã phân công đảng viên tìm hiểu trước thông tin và liên hệ với đơn vị quản lý di tích để quá trình về nguồn được thuận lợi.

Bước vào khu di tích, cả đoàn trầm trồ trước khẩu pháo là hiện vật còn được lưu giữ lại trong pháo đài. Để giúp các thành viên hiểu rõ hơn về di tích, Đồng chí Trần Thị Vân Oanh, Phó Bí thư Chi bộ 4 đã chia sẻ thông tin về di tích.

Pháo đài Láng nằm ở cánh đồng thôn Láng Trung (nay thuộc phố Pháo đài Láng, quận Đống Đa, Hà Nội). Khu vực pháo đài đã xây dựng thành khu di tích lịch sử Pháo đài Láng (nằm trong cơ quan Tổng cục Khí tượng Việt Nam). Di tích lịch sử Pháo đài Láng chính là nơi bắn những viên đạn đầu tiên mở đầu ngày toàn quốc kháng chiến chống Pháp của quân dân ta 19/12/1946.

Năm 1940, thực dân Pháp bắt nhân dân làng Láng Trung, xã Yên Lãng (nay thuộc phường Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội) nhổ lúa trên cánh đồng rộng 4ha để xây dựng pháo đài phòng thủ nhằm chống phát xít Nhật đang tràn vào Việt Nam. Năm 1945, Nhật đảo chính Pháp, chiếm pháo đài. Sau Cách mạng tháng Tám thành công, quân và dân ta tiếp nhận, nhanh chóng làm chủ kỹ thuật sử dụng pháo.

Ngày 29-6-1946, Bộ Tổng Tham mưu quyết định thành lập Trung đội Pháo đài Láng, Xuân Tảo và Xuân Canh. Trung đội Pháo đài Láng có 20 cán bộ, chiến sĩ do đồng chí Nguyễn Ứng Gia làm Trung đội trưởng.

Cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ, đúng 20 giờ 03 phút ngày 19-12-1946, theo mệnh lệnh của Bộ Tổng Chỉ huy, công nhân Nhà máy điện Hà Nội cho nổ mìn phá máy phát điện, đèn điện toàn thành phố vụt tắt. Pháo đài Láng phát hỏa, bắn những phát đạn đầu tiên vào cơ sở của địch trong thành phố, đồng thời là hiệu lệnh kháng chiến toàn quốc, tiếp đó các pháo đài khác cùng bắn.

Ngay hôm sau, địch cho máy bay trinh sát thành phố để ném bom. Bằng cách ngắm trực tiếp, chiến sĩ pháo đài đã lập chiến công vang dội bằng việc bắn rơi một chiếc máy bay địch trên địa bàn Thủ đô vào ngày 21/12/1946. Đây là lần đầu tiên máy bay Pháp bị bộ đội ta bắn tan xác trên bầu trời Hà Nội.

Sau 60 ngày đêm, pháo đài Láng đã cùng quân dân Hà Nội hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ “Giam chân quân địch ở Hà Nội, tiêu hao nhiều sinh lực địch, bảo toàn lực lượng để tạo điều kiện cho nhân dân ta chuẩn bị kháng chiến lâu dài…”. Ghi nhận những chiến công dũng cảm, kiên cường của quân và dân nơi đây, con phố dẫn vào pháo đài được mang tên phố Pháo Đài Láng.

Khu di tích Pháo đài Láng sau này trở thành di tích lịch sử cách mạng và được xếp hạng di tích lịch sử quốc gia năm 1993. Hiện nay trong di tích còn trưng bày một trong hai khẩu pháo chứng tích cho sự mở đầu ‘Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh’ của quân và dân Hà Nội bảo vệ Thủ đô trong những ngày toàn quốc kháng chiến.

Sau khi tham quan pháo đài và khẩu pháo được trưng bày tại đây, đoàn tiếp tục tham quan nhà trưng bày của di tích. Nhà trưng bày có nhiều hiện vật qúy như mô hình Hà Nội xưa, danh sách cán bộ, chiến sỹ Đại đội Pháo binh Thủ đô tham gia chiến đấu bảo vệ Hà Nội trong những ngày đầu kháng chiến, bằng công nhận Pháo đài là di tích lịch sử – văn hóa và nhiều kỷ vật, tranh ảnh, tư liệu lịch sử, tiêu biểu như: quả bom ba càng; năm viên đạn pháo cao xạ 75mm; mã tấu là những vũ khí của tự vệ và bộ đội pháo đài sử dụng trong những ngày Toàn quốc kháng chiến bảo vệ Thủ đô.

Chia sẻ về chuyến về nguồn, đồng chí Phạm Thị Diễm cho biết: Tôi rất vui khi được đến thăm di tích pháo Đài Láng, một di tích nghe tên thì rất quen thuộc và gần gũi với mỗi cán bộ, nhân viên Học viện Phụ nữ Việt Nam nhưng chắc hẳn chưa có nhiều người đến thăm. Bản thân tôi cũng lần đầu đến thăm di tích này, được trực tiếp xem pháo đài, trở về những tháng ngày lịch sử của quân và dân Hà Nội trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, tôi thấy rất xúc động. Với tôi, đây là một chuyến đi về nguồn có ý nghĩa đặc biệt.

Đồng chí Hà Thị Thanh Vân chia sẻ: Tôi hi vọng, di tích này sẽ được gìn giữ, tôn tạo để trở thành nơi giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ về sự dũng cảm, ý chí kiên cường và niềm tự hào về thế hệ người đi trước trong cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. Bản thân tôi sẽ chia sẻ thông tin và nếu có điều kiện sẽ cùng các em sinh viên trở lại thăm di tích đặc biệt này.

Chuyến đi về nguồn gần nhất từ trước đến nay đã mang lại cho các thành viên trong đoàn những cảm xúc được nối dài từ quá khứ, hiện tại đến tương lai. Di tích lịch sử cách mạng Pháo đài Láng là minh chứng cho ý chí “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” của quân và dân Thủ đô Hà Nội trong những năm đầu kháng chiến chống Pháp chính là một địa chỉ đỏ để mỗi đảng viên, quần chúng hướng về cội nguồn.